CCUS voor een duurzame industrie

De industrie staat voor een gigantische uitdaging: de uitstoot van broeikasgassen drastisch verminderen. Daarom bundelen zes grote industriële spelers in het Antwerpse havengebied hun krachten samen met Fluxys en Port of Antwerp-Bruges, in het Antwerp@C-project. Maar hoe werkt dat precies? Hanne Talboom, project manager voor het Antwerp@C-project bij Port of Antwerp-Bruges legt het ons uit.

Energie & klimaat Pijpleiding

Hoe wil het Antwerp@C project de uitstoot helpen verminderen?

Hanne: “Antwerp@C is een groot project in het Antwerpse havengebied om de infrastructuur te voorzien om CO₂ te vervoeren, om deze vloeibaar te maken en daarna in schepen te laden, richting lege gasvelden onder de Noordzee.

Dat consortium bestaat uit acht partners: BASF, Air Liquide, Ineos, Borealis, TotalEnergies, ExxonMobil en Fluxys, met het Havenbedrijf in een coördinerende rol. Omdat de schaal van de nodige infrastructuur zo groot is, was een samenwerking belangrijk en voordelig.

Het hele project bestaat uit vier grote projecten:

Ze is project manager voor Antwerp@C bij Port of Antwerp-Bruges en ze praat hier over het Antwerp@C project waarbij ze in het Antwerpse havengebied infrastructuur voorzien om CO2 te vervoeren, om deze vloeibaar te maken en daarna in schepen te laden.

De afvanginstallatie op de site van het bedrijf dat CO₂ uitstoot (emitter). BASF en Air Liquide zullen met het Kairos@C samen bouwen aan de eerste installaties.

De CO₂-pijpleiding, ook wel de CO₂backbone genoemd, brengt de CO₂ van de afvanginstallaties naar de terminal. Elk bedrijf kan op die backbone aansluiten. Fluxys, Air Liquide en Pipelink zullen de eerste pijpleiding aanleggen doorheen het havengebied, die de verschillende emitters met de terminal verbindt.

De CO₂-liquefactieterminal, zal het CO₂-gas vloeibaar maken. Air Liquide en Fluxys bouwen deze open acces terminal, die iedereen zal kunnen gebruiken. De terminal verwerkt in totaal 10 miljoen ton per jaar aan CO₂. Dat komt overeen met de helft van de totale uitstoot in het havengebied. Die capaciteit wordt in fases gebouwd, de eerste fase zal goed zijn voor 2,5 miljoen ton per jaar.

De kaaimuur aan de terminal. Port of Antwerp-Bruges bouwt de kaaimuur met ligplaats om twee zeeschepen tegelijkertijd te laden. Die varen naar lege gasvelden of ‘sinks’ om de CO₂ daar op te slaan. Grote, gespecialiseerde tankers om CO₂ te vervoeren zijn momenteel in aanbouw.

Antwerp@C is een infrastructuurproject in het Antwerpse havengebied om CO₂ te vervoeren, vloeibaar te maken en in schepen te laden.

Hanne Talboom,project manager

Antwerp@C

Waar staat het project nu?

Hanne: “Heel de FEED-fase (dat staat voor Front-End Engineering Design) is afgerond. De conceptfase van het project inclusief haalbaarheidsstudies. Er is ook al financiering aangevraagd om de uiteindelijke infrastructuur te bouwen. Voor Kairos@C, de terminal, de backbone en de kaaimuur zijn er al subsidies gekregen. Alle vergunningen liggen er. Als alles goed verloopt kan het hele Antwerp@C project in 2028 operationeel zijn.”

Twee techniekers die werken aan een brede pijpleiding voor het transport van CO2.

Zet Port of Antwerp-Bruges ook in op andere CCUS-projecten?

Hanne: “Jazeker! In Zeebrugge heb je het CO₂-highway-project. Het is de bedoeling om daar CO₂ in gasvorm te verzamelen. Een compressiestation verhoogt de druk en dan gaat het in een grote pijpleiding van Zeebrugge naar de velden van Equinor in Noorwegen. Dat gaat over een pijpleiding van duizend kilometer. Het Havenbedrijf geeft de concessie voor die installatie.

Wat zijn de grootste uitdagingen voor een bedrijf dat vandaag met CCUS wil beginnen?

Hanne: “De eerste uitdaging is een sink vinden. Er zijn nog niet zo heel veel mature sinks. Die keuze is voorlopig dus beperkt, waardoor de prijs hoog ligt. De tweede uitdaging is de “betalingsbereidheid”(willingness to pay). Een levensvatbare business case voor CCS-projecten ontbreekt nog. Daarom hebben we aanvullende mechanismen nodig of een grotere bereidheid van consumenten om te betalen voor duurzaam geproduceerde producten.”

CCUS in een notendop

CCUS (Carbon Capture, Utilisation & Storage) is een van de belangrijkste strategieën om bedrijven te helpen hun broeikasemissies te reduceren. De meeste bedrijven richten zich eerst op procesoptimalisaties. Een tweede manier is de energie die je dan nog nodig hebt te vergroenen. Dat kan door elektrificatie, duurzame waterstof, enz. Maar sommige emissies blijven toch onvermijdelijk, omdat het een bijproduct is van hun productieproces. Dat is waar CCUS om de hoek komt kijken: het vangt de CO₂ op die vrijkomt tijdens productieprocessen en maakt het mogelijk om het te hergebruiken of permanent op te slaan, wat een cruciale oplossing biedt voor industrieën die voor de moeilijkste uitdagingen staan op het gebied van decarbonisatie.