De binnenvaart houdt de haven leefbaar
De positieve impact van binnenschepen op de haven blijft soms wat onderbelicht, vindt Patrick Hermans. “Zonder ons zouden in de haven en op onze wegen dubbel zoveel vrachtwagens rondrijden.” Een gesprek met de kapitein en eigenaar van het schip Deseo over het reilen en zeilen in de binnenvaart.
Waarom ben je binnenschipper geworden?
“Ik ben er zowat ingerold. Mijn vader en mijn grootvader waren allebei binnenschippers. Ik heb de liefde voor het vak ook doorgegeven aan mijn kinderen Wendy en Nicky. Zij varen elk met hun gezin op hun eigen schip. Werken voor een baas ligt ons niet. We delen liever zelf onze tijd in en we beslissen graag zelf over ons reilen en zeilen.”
Is die vrijheid de grootste troef van het leven als binnenschipper?
“Ja, al liggen de dagen van ‘vrijheid, blijheid’ al een tijdje achter ons. Varen met een binnenschip betekent ook grote investeringen doen. Om die investeringen te laten renderen, moet je optimaal presteren. We moeten met andere woorden een heel goede service leveren en ontzettend flexibel zijn. Toen mijn vrouw en ik pas getrouwd waren, deden we internationale vaarten. In het weekend konden we dan ergens aanleggen en van boord gaan. Dat zit er vandaag niet meer in.”
Het leven op een binnenschip
Met welk schip vaar je?
“Met de Deseo, een estuair containerschip dat de verbinding verzorgt tussen Zeebrugge, Antwerpen en diverse terminals en havens in het hinterland. Estuair wil zeggen dat we een stukje voor de kust varen. Dat betekent dat het schip extra sterk en zwaar moet zijn om de golven te trotseren. De Deseo heeft een laadcapaciteit van bijna 5550 ton, het equivalent van 220 vrachtwagens. Je kunt het niet zomaar even aanmeren en vastleggen met touwen. Er komt een heel stuk technologie bij kijken. Je hebt ook een vaarbevoegdheid nodig om met zo’n schip te mogen varen. Dat maakt het allemaal een stukje complexer.”
Wist je dat...
- ...een standaard binnenschip met een lading van 3.500 ton 120 vrachtwagens van de weg haalt?
- ...de grootste duwbakken met duwboot een laadvermogen hebben tot 16.000 ton? Dat is het equivalent van 660 vrachtwagens.
- ...een binnenschip per ton/kilometer gemiddeld 60% minder uitstoot dan een vrachtwagen?
©Jens MollenvangerHoe ziet een typische dag op een binnenschip eruit?
“Dat hangt af van het type schip waarop je werkt. Hoe kleiner het schip, hoe kleiner de bemanning en hoe meer klusjes je zelf moet uitvoeren, zoals de motor en scheepsonderdelen onderhouden. Omdat de Deseo groot is, zijn we met twee ploegen van telkens een kapitein, een schipper en twee matrozen. We wisselen 14 dagen aan boord af met 14 dagen aan wal en bieden samen een service aan van 24 op 24 uur, elke dag van het jaar.”
“Als kapitein hou ik me vooral bezig met boekhouding en administratie, het inplannen van het laden en lossen, de afspraken met alle operatoren aan wal … Het varen zelf wordt meer en meer een bijkomstigheid. Het schip wordt bestuurd aan de hand van digitale technologie, en het grote roer van vroeger heeft plaats gemaakt voor een klein knuppeltje.”
©Jens MollenvangerUitdagingen voor de binnenvaart
Over digitale technologie gesproken, jullie werken ook samen met Seafar, de start-up die inzet op geautomatiseerde scheepvaart??
“Ja, we nemen deel aan een proefproject waarbij het schip vanop afstand wordt begeleid. Het is de bedoeling om in de toekomst schepen met een kleinere bemanning te laten varen. Zo hopen we een antwoord te bieden op een nijpend probleem in de binnenvaart: het tekort aan personeel. De 'war on talent' woedt dus ook bij ons.”
Zijn er nog andere uitdagingen waar de binnenvaart vandaag mee te maken krijgt?
“Ja, er is een tekort aan wachtplaatsen. Dat is een plek om een schip gedurende korte tijd af te meren in afwachting van het laden of lossen. De haven neemt wel initiatieven om extra plekken te creëren, maar het zouden er nog veel meer mogen zijn. Vooral omdat de binnenvaart een sector is die groeit. Daarnaast moet de binnenvaart natuurlijk ook duurzamer worden.”
Op welke manier wil de binnenvaart vergroenen?
“We moeten overschakelen op alternatieve energiebronnen. Alleen is dat niet evident. De gemiddelde leeftijd van een scheepsmotor is 15 jaar. Als je pas een – heel dure – klassieke motor hebt laten plaatsen, ga je die niet zomaar eventjes vervangen. Zeker na de crisis van 2008 denken we wel tweemaal na voor we een grote investering doen. We kunnen ook niet zomaar de extra kosten doorrekenen naar onze klanten.”
“Seafar is ook op dat vlak interessant. De kosten die we uitsparen aan personeel, kunnen we inzetten om het schip efficiënter en ecologischer te maken. Ik help ook mee nadenken over de Green Deal, een pakket maatregelen om emissies te beperken en vergroening in onze sector een sterke duw te geven.”
“Nu, wat soms wordt vergeten, is dat schepen momenteel nog altijd een van de meest ecologische transportmiddelen zijn – berekend per ton/kilometer. De binnenvaart neemt bovendien een groot deel van het vervoer naar het hinterland voor zijn rekening. Zonder de binnenschepen zouden dus dubbel zo veel vrachtwagens ronddenderen op onze wegen en in de haven. Probeer je dat maar eens voor te stellen! De binnenvaart helpt dus de haven leefbaar te houden.”
De toekomst van de binnenvaart kleurt groen
Momenteel werkt het binnenvaartbedrijfsleven samen met Port of Antwerp-Bruges, de Vlaamse Waterweg en de Vlaamse overheid een Green Deal uit voor de binnenvaart: een vrijwillige overeenkomst om samen met alle betrokken partijen uit de binnenvaart de vergroening van de sector in gang te zetten.
Aan de hand van realistische acties en concrete engagementen willen de verschillende partijen de binnenvaart tegen 2030 sterk verduurzamen. Wil je meehelpen aan het project? Vul dan het webformulier in.
Ontvang de digitale nieuwsbrief
Lees de nieuwsbrief van de digitale Thuishaven en maak kennis met bekende en minder bekende kanten van de haven. Welke activiteiten vinden er plaats in jouw regio, wie zijn de mensen die er werken en wat betekent de haven op wereldschaal?
