Water is de belangrijkste troef van een haven en haar omgeving. Naast de waterkwaliteit is voldoende water, de waterkwantiteit, minstens even belangrijk voor onder andere de nautische toegankelijkheid van de haven en het draaiende houden van de industriële processen.
De klimaatopwarming brengt risico’s met zich mee, zoals overstromingen, maar ook droogte. Hoe zorgen we ervoor dat onze haven hiertegen opgewassen is en er voldoende water in onze dokken zit? Hoe zorgen we met andere woorden voor een transitie naar een klimaatadaptieve haven?
Samen met onze partners zetten we actief in op duurzame en circulaire oplossingen aan aanbod- én vraagzijde. Hierbij leggen we de nadruk op interne waterbesparing, slim watergebruik, het sluiten van waterkringlopen tussen bedrijven, en de gegarandeerde beschikbaarheid van water voor haven en industrie.
Daarom hebben we alle bronnen en waterverliezen van de dokken in kaart gebracht via het waterbalansmodel van de KULeuven. Hiermee kunnen we scenario’s doorrekenen zoals de impact van de klimaatverandering (zeespiegelstijging en langere drogere periodes). Om de verliezen beter in kaart te brengen, sporen we de lekken op ter hoogte van de zeesluizen. Met de dokpeilbeheerapplicatie geven we het coördinatiecentrum meer inzicht in de toekomstige regenval zodat ze actie kunnen ondernemen om het dokpeil op het gewenste niveau te houden.
Samen met de Vlaamse MIlieumaatschappij en de Universiteit Antwerpen plaatsten we 4 slimme watersensoren in de Antwerpse dokken, 2 op rechteroever en 2 op linkeroever. Deze sensoren meten de geleidbaarheid, het zuurstofgehalte, de troebelheid, de temperatuur, pH en druk (diepte). De sensoren werken energieneutraal: zonnepanelen voorzien de sensoren van voldoende energie om de continue metingen door te sturen naar een online dashboard.
Bij extreme droogte bestuderen we of het mogelijk is om in Antwerpen via een pompinstallatie water uit de Schelde naar de havendokken en het Albertkanaal kunnen sturen.
In Zeebrugge is de situatie anders, want de dokken en het Boudewijnkanaal worden gevoed vanuit het kanaal Gent-Brugge. Bij extreme droogte kan het bovendebiet daarvoor tijdelijk onvoldoende zijn. Er wordt over gewaakt dat bij seizoensgebonden wisselingen de zouttong vanuit zee niet ver landinwaarts dringt.
Port of Antwerp-Bruges stimuleert hergebruik van de waterstromen binnen een bedrijf en tussen bedrijven onderling. Zo willen we waterkringlopen sluiten en ervoor zorgen dat er zo weinig mogelijk water verloren gaat.
Een paar voorbeelden:
Een goede kwaliteit van het water in de haven is niet alleen belangrijk voor de fauna en de flora, maar ook voor omliggende bedrijven. Zij gebruiken dokwater voor een aantal van hun processen. Daarom monitoren we de waterkwaliteit en houden we reinigings-en opruimacties. Op die manier maken we de transitie naar een propere haven of Clean Port.
Waar is het water vervuild en hoe komt dat? Om dat te weten onderzoekt Port of Antwerp-Bruges iedere maand de kwaliteit van het water. ”
Vissen hebben niet alleen proper water nodig. Er moet ook genoeg te eten zijn. Door bijvoorbeeld gladde kaaimuren ruwer te maken, ontstaat een schuilplaats waar kleine waterdiertjes graag wonen. Daar zijn vissen dol op. Om te zorgen dat de vissen zich in de haven ook voortplanten, is er een ‘paaizone’ voorzien aan de Lillobrug in Antwerpen. Dat is een veilige plaats waar vissen ongestoord hun eitjes kunnen leggen.
De vissen zwemmen door een buis in de kaaimuur naar de paaizone. Als ze groot genoeg zijn, zwemmen de nieuwgeboren vissen naar de haven en de Schelde. Zo beschermen en stimuleren we het waterleven.
Water stopt niet aan de grenzen van het havengebied. Daarom gaan we zowel op vlak van kwantiteit als kwaliteit in overleg met verschillende stakeholders en andere waterloopbeheerders.”
Water stopt niet aan de grenzen van het havengebied. Daarom gaan we zowel op vlak van kwantiteit als kwaliteit in overleg met verschillende stakeholders en waterloopbeheerders. Daarnaast volgen we de Europese en Vlaamse regelgeving op en zorgen we als regulator voor heldere regelgeving, bijvoorbeeld vanuit de Havenpolitieverordening en vanuit het concessiebeleid.
