Slimme en beveiligde haven

Port of Antwerp-Bruges zet met haar visie rond een virtueel beveiligde haven technologie zoals drones en sensoren in om real-time situational awareness te creëren.

Port Affairs Veiligheid & Beveiliging Innovatie

Virtueel beveiligde haven

Havens zoals Port of Antwerp-Bruges zijn de afgelopen 25 jaar blootgesteld aan een reeks gebeurtenissen die de noodzaak hebben gecreëerd om de beveiliging naar een hoger niveau te tillen. Terrorisme, georganiseerde misdaad, transmigratie en steeds meer hybride dreigingen bepaalden de dynamiek waarmee bevoegde autoriteiten en belanghebbenden hun veiligheidstaak hebben opgepakt. De introductie van de ISPS-code na 9/11 leidde tot strengere beveiligingsmaatregelen. Port of Antwerp-Bruges ontwikkelde daarbovenop een visie voor een 'virtueel beveiligde haven'. Technologie zoals sensoren en drones worden bijvoorbeeld ingezet om real-time inzicht te krijgen in de havenactiviteiten.

Hybride dreigingen

De wereld is geopolitiek volop in beweging en havens voelen de impact daarvan. Hybride dreigingen dwingen ons verder te kijken dan enkel fysieke of digitale beveiliging. Veerkracht en bedrijfscontinuïteit, ongeacht wat er gebeurt, vereisen een mentaliteit die voortdurend anticipeert op wat zou kunnen gebeuren. Onvoorspelbaarheid is de nieuwe norm. Het biedt zowel kansen als een uitdaging om de beveiliging en weerbaarheid van het havenplatform als kritieke infrastructuur te blijven verbeteren.

Rol van technologie bij het beveiligen van de haven

Port of Antwerp-Bruges vertaalt haar visie van ‘een virtueel beschermde haven’ in het digitale zenuwstelsel dat ze als het ware bovenop de fysieke haven legde. Door de menselijke zintuigen na te bootsen, willen we in staat zijn om in real-time te zien, horen, voelen en ruiken wat er in de haven gebeurt. Gezien de enorme omvang van de haven (Antwerpen: 120 km² / Zeebrugge: 35 km²) is dit meer dan logisch.

Op technologisch niveau bestaat de visie uit de volgende bouwstenen:

Drones

Port of Antwerp-Bruges heeft 6 dronebasisstations in de haven geïnstalleerd om het hele gebied te dekken. Drones sturen hun camerabeelden in real-time naar het drone command & control center. Ze worden onder andere ingezet voor inspectie van asset management, olievlekdetectie, afmeercontrole, enzovoort. Het toepassingsveld groeit trouwens verder.

Port of Antwerp-Bruges heeft een consortium van Belgische bedrijven aanbesteed om drones als een dienst te leveren, wat betekent dat de haven de drones niet zelf bezit maar wel 18 keer per dag kan laten vliegen. Port of Antwerp-Bruges is niet alleen in het gebruik van drones voor specifieke toepassingen. Ook andere belanghebbenden in de haven maken steeds meer gebruik van droneservices. Eind 2024 resulteerde dit in meer dan 5000 geautoriseerde dronevluchten, waarvan de meeste BVLOS-vluchten waren (Beyond Visual Line of Sight).

Sensoren

Sensoren leveren gegevens over de status van veiligheidsapparatuur, ze monitoren scheuren in metalen structuren, kunnen de kracht detecteren die op een meerpaal wordt uitgeoefend, enzovoort. Slimme camera’s zijn een voorbeeld van een specifiek type sensoren. Hierin worden twee typen onderscheiden:

Kentekencamera's staan rond de haven en dekken elk toegangspunt.
Algemene slimme camera's kunnen gegevens uit een videofeed halen. Port of Antwerp-Bruges heeft toestemming gekregen om ze te gebruiken dankzij de meest recente iteratie van de Belgische wet 'maritieme bescherming' in 2024.

Mobiele connectiviteit via 5G of Lora

Dit netwerk stelt de haven in staat om gegevens in real-time te verkrijgen. Dankzij de Europese toolbox hebben de autoriteiten de haven als kritieke infrastructuur aangemerkt, waardoor de 5G-telecomapparatuur Europees is gemaakt.

Digitale kopie of twin van de haven

Alle verzamelde gegevens worden gecombineerd in een digitale kopie van de haven. Dit stelt het personeel van de haven in staat om de haven vanuit hun gewenste perspectief te bekijken en te monitoren. De digital twin kan gegevens filteren en waarschuwingen voor bepaalde gebeurtenissen activeren. Met behulp van data science/AI beweegt Port of Antwerp-Bruges geleidelijk van situationeel bewustzijn naar de mogelijkheid om voorspellend te worden. De rol van data mag aan de andere kant ook niet worden overschat. Daarom blijft Port of Antwerp-Bruges het potentieel continu verkennen. AIS-trackinggegevens, satellietgegevens en zelfs geluid worden waardevolle bronnen van inzicht, vooral als ze worden gecombineerd met algoritmen voor kunstmatige intelligentie.