2025-06-02

Smart Docking: lasers op de kade

Passerende schepen zorgen er soms voor dat aangemeerde containerschepen beginnen te bewegen. Dat kan gevaarlijke situaties opleveren. Daarom lanceerde Port of Antwerp-Bruges de Smart Docking challenge. Het resultaat? Een innovatief toestel dat de beweging van schepen meet met LiDAR-technologie. Zo kunnen port authority supervisors op tijd ingrijpen.

Kleine verschuiving, grote gevaren

Stefaan Ides, onderzoeksingenieur bij Port of Antwerp-Bruges: “in onze haven liggen veel terminals langs een vaarweg. Passerende schepen zorgen er soms voor, door de waterverplaatsing die ze veroorzaken, dat de aangemeerde schepen bij de terminals in beweging komen.” 

 

Dit kan voor gevaarlijke situaties zorgen. Mathias Van Laken, port authority supervisor, legt uit: “Als een schip bijvoorbeeld twee of drie meter verschuift terwijl er net een kraan een container wil grijpen, kan dat een onveilige situatie opleveren. In het ergste geval kan het schip een containerkraan raken, of de gangway (de loopbrug om aan boord van het schip te gaan) omkantelen.” 

Shore Tension: schepen aan het lijntje houden

De oplossing voor dat probleem? Shore Tension! Dat systeem bestaat uit twee grote hydraulische pompen die het schip met twee extra meerlijnen vasthouden. Als het schip beweegt, geeft het Shore Tension systeem tegenkracht. Hierdoor blijft het stabieler op zijn plek liggen. Maar niet alle rederijen maken gebruik van de Shore Tension technologie. 


Daarom monitoren de port authority officers de beweging van aangemeerde schepen. Zo houden ze een oogje in het zeil bij schepen die geen Shore Tension gebruiken. Bovendien kunnen ze zo ook de noodzaak aantonen voor extra beveiliging van afgemeerde schepen. De data die ze verzamelen delen ze ook sporadisch met loodsen, zodat die bijvoorbeeld weten waar ze best wat trager varen.

Een systeem bestaande uit twee grote hydraulische pompen die het schip met twee extra meerlijnen vasthouden.

GPS als eerste oplossing

Tot nu toe gebruiken de port authority officers een GPS-systeem om de scheepsbewegingen te meten. Maarten Callens, port authority supervisor, vertelt: “Het GPS-toestel werkt op een autobatterij in een grote rugzak. Die grote batterij is nodig om gedurende het hele verblijf van het schip te werken. Als het schip is aangemeerd stapt een port authority officer aan boord om het toestel met magneten op het hoogste punt op het schip te plaatsen.” Het GPS-toestel meet de exacte positie van het schip. Begint het schip te bewegen? Dan krijgen de port authority officers automatisch een melding. 

 

Het GPS-systeem kent ook nadelen. “We zijn er soms een half uur mee bezig om het toestel te plaatsen. Bovendien weegt de rugzak met de autobatterij tussen de vijf en zeven kilo, en valt het GPS signaal soms weg als erboven een containerkraan aan het werk is.” vertelt Mathias. 

GPS-systeem om de scheepsbewegingen te meten.

Lasers op de kade

In 2020 lanceerde Port of Antwerp-Bruges daarom de Smart Docking Challenge. Daarmee daagden we verschillende bedrijven uit om een nieuw toestel te ontwikkelen dat de scheepsbewegingen op een eenvoudigere, robuuste manier kan meten. “Het apparaat dat we nu testen, gebruikt LiDAR technologie.” vertelt Stefaan. “Dat is dezelfde technologie die een auto gebruikt om het piepsignaal te geven bij het parkeren. Andere collega’s gebruiken die technologie ook om bijvoorbeeld LiDAR-scans te maken van bruggen en sluizen.”

 

Het meettoestel schiet een lasersignaal af dat weerkaatst op de romp van het schip. Het meet hoelang het duurt voor de laser terugkomt en bepaalt zo voortdurend de afstand tot het schip. Zo kan het de relatieve beweging berekenen. Wanneer het meettoestel meer dan een meter beweging van het schip detecteert, komen de port authority officers langs om de veiligheid te controleren. Zij kunnen de rederij verplichten om Shore Tension te gebruiken. Stefaan: “We hopen binnenkort de eerste operationele toestellen te gebruiken.” 

Mikken en meten met het nieuwe toestel

Het nieuwe systeem is gebruiksvriendelijker dan het oude GPS-toestel: “Alles wat je moet doen is het apparaat met magneten op de bolder aan de kade vastzetten, mikken en aanzetten.” vertelt Maarten. Zo hoeven de port authority officers niet telkens aan boord van het schip te gaan om de zware GPS te plaatsen. “Dat maakt het voor ons een pak eenvoudiger om de handhaving op te volgen” voegt Mathias daar nog aan toe. Het toestel is op verschillende plekken in de haven getest. Binnenkort hopen we de GPS-toestellen te kunnen vervangen door de nieuwe technologie.

Een apparaat dat aan de hand van LIDAR technologie een lasersignaal afschiet om de afstand van de kade tot de romp van het schip te meten.

Blijf op de hoogte

Automatisch op de hoogte blijven van alles wat reilt en zeilt in de haven? Schrijf dan in op één of meerdere van onze nieuwsbrieven. Je ontvangt de laatste ontwikkelingen en events dan rechtstreeks in je mailbox.

Schrijf je in
Blijf op de hoogte van alles wat reilt en zeilt in de haven.

Dit vind je misschien ook interessant