In deze reeks artikels belichten we drie verschillende domeinen waar we maximaal op inzetten om goederen veilig tot bij de klant te krijgen: de ISPS-regelgeving, het virtuele veiligheidsnet en de douane. In dit artikel geeft Rudi Lodewijks, regio centrum-directeur voor Antwerpen bij de douane, meer uitleg over de innovatieve inspanningen waarmee de douane jouw supply chain beveiligt.
2025-09-11
Beveiliging van jouw supply chain door de haven heen – douane
Port of Antwerp-Bruges is een van de belangrijkste knooppunten voor de wereldwijde handel, met een cruciale rol in de logistiek van containers, waaronder ook temperatuurgecontroleerde ladingen, roll on-roll off, breakbulk en bulk lading. Om de veiligheid en de efficiëntie in de doorstroming van deze goederen te verhogen, gelden er in Port of Antwerp-Bruges uitgebreide en innovatieve beveiligingssystemen.
Antwerpen is een open haven met veel toegangswegen, wat de beveiliging extra uitdagend maakt.
Rudi Lodewijks, regio centrum-directeur voor Antwerpen bij de douane
De douane als cruciale schakel
De Belgische douane speelt een sleutelrol in de beveiliging van de haven. België werkt nauw samen met havens zoals Rotterdam en Hamburg via de European Port Alliance om kennis te delen en de bestrijding van criminele activiteiten beter te organiseren. Toch kent elke haven haar unieke uitdagingen.
“Zo is Antwerpen een open haven. Je hebt er heel veel toegangswegen. Rotterdam heeft dat bijvoorbeeld minder. Voor de Maasvlakte is er één weg in en één weg uit. Dat is gemakkelijker te beveiligen.” vertelt Rudi.
100% Scanning
De douane spoort in de haven verdachte zendingen op met innovatieve oplossingen. Belangrijk daarbij is het 100% Scanning Project. Daarmee wil de douane alle risicovolle goederen scannen op de losplaats, kunstmatige intelligentie inzetten en een eigen digitaal platform ontwikkelen om het project verder te ondersteunen.
Scannen op de losplaats
De douane wil scanacties uitvoeren op alle risicoschepen, bijvoorbeeld uit Zuid-Amerika of West-Afrika. “Criminele organisaties weten dat we de schepen vanuit Zuid-Amerika bijna allemaal scannen. Daarom verschuiven ze hun trafieken vaker naar West-Afrika of naar Zuid-Europese havens,” legt Rudi uit.
In plaats van containers te vervoeren naar een grensinspectiepost (GIP) om ze daar te kunnen scannen, zet de douane mobiele scanners in op de terminals zelf. “Met mobiele scanners controleren we containers meteen na lossing,” aldus Rudi. “Transport van risicovolle containers naar een GIP onder beveiliging is dan niet meer nodig. Zo besparen we ook dagen aan wachttijd. Dat zorgt voor een lagere kost, meer controle en minder impact.”
Kunstmatige intelligentie
De nieuwe scanners combineren X-ray- en backscattertechnologie. Dat levert beelden van zeer hoge kwaliteit op, waarop de douane kunstmatige intelligentie toepast via machine learning. “We voeden het algoritme met beelden van positieve containers, zodat het systeem die leert te herkennen. Daarom gaan we nu zo snel mogelijk met onze scanners te werk en verzamelen we al die beelden in een algemene cloud, een database waaruit de AI kan leren.”
“De finale beslissing blijft altijd in menselijke handen, via het vier-ogen-principe,” benadrukt Rudi. “Twee experts controleren elk beeld onafhankelijk: een beeldanalyst in de scanner en de tweede op een andere locatie. Zoals tijdens een voetbalmatch, met de scheidsrechter op het plein en de Video Assistant Referee (VAR) die de beelden bekijkt.”
My Customs: een digitaal platform
Het interne systeem My Customs moderniseert de werking van de douane. “Dankzij My Customs communiceren we sneller met bedrijven,” vult Rudi aan. “Controleverslagen gaan rechtstreeks naar de aangevers, waardoor de doorlooptijd drastisch verkort. Het systeem spoort problemen sneller op dankzij betere monitoring en voorziet nieuwe medewerkers van checklists. Daardoor verlopen de processen gestroomlijnder.”
Andere technologische innovaties
E-noses
Naast scanners bestrijdt de douane criminaliteit met andere technologieën. “We testen momenteel e-noses op containerkranen,” vertelt Rudi. “Dat zijn geursensoren die ons waarschuwen bij de aanwezigheid van drugs.” Het is technologie die nog in ontwikkeling is, dus rekent de douane voorlopig vooral nog op drugshonden voor geurherkenning.”
NarcoReader
In samenwerking met de Universiteit Antwerpen ontwikkelt de douane de NarcoReader. “Die werkt met elektroden, waarmee we specifieke mengsels kunnen herkennen. Zo identificeren we drugs sneller en efficiënter. Criminelen in het drugsmilieu weten dat we meer scannen en drugshonden inzetten. Hopelijk biedt de NarcoReader een extra middel in de strijd,” vertelt Rudi.
Ambitieuze doelstellingen
De Belgische douane heeft ambitieuze doelstellingen. In 2023 werden 36 000 containers gescand. In 2024 lag dit cijfer rond 50 000 TEU. Het streefdoel op korte termijn bedraagt 350 000 gescande containers per jaar. De inzet van de nieuwe mobiele scanners moet dat mogelijk maken.
“We willen niet alleen méér scannen, maar ook slimmer,” besluit Rudi. “Daarom investeren we in nieuwe technologie en extra mensen. Er is budget verkregen voor 108 extra aanwervingen, en er wordt extra ingezet op bewaking. Met die versterking positioneren we België als Europese koploper,” benadrukt Rudi. “Dat heeft ook een afschrikkend effect op criminele organisaties.”
Blijf op de hoogte
Automatisch op de hoogte blijven van alles wat reilt en zeilt in de haven? Schrijf dan in op één of meerdere van onze nieuwsbrieven. Je ontvangt de laatste ontwikkelingen en events dan rechtstreeks in je mailbox.
